In memoriam Gijs IJlander (1947-2024)
Gijs IJlander heeft de Nederlandse literatuur verrijkt met een knap en eigenzinnig oeuvre, waarvoor wij dankbaar zijn en dat tot herlezen uitnodigt.
Op 6 februari j.l. overleed Gijs IJlander (pseudoniem van Gijs Hoetjes). Zijn verrassende debuutroman De kapper (1988) kenmerkte zich door een subtiele suspense. De roman ontving zowel de Geertjan Lubberhuizenprijs als de Anton Wachterprijs. De daaropvolgende roman Een fabelachtig uitzicht (1991) was een bijzondere tour de force. Het vertelperspectief in deze roman ligt bij een opgezette eekhoorn, die bovenop een kast staat. Hij kan alleen registreren wat hij direct voor zijn neus ziet gebeuren. Als hij in een doos wordt gestopt is de weergave van het verhaal nog suggestiever, want de eekhoorn kan nu alleen nog zwakjes horen wat zich om hem heen afspeelt. Gijs IJlander schreef dertien romans waarin hij steeds een andere vertelvorm koos. De plot zit steevast strak in elkaar. De aanstoot (2000) is gebaseerd op het bezoek van Picasso in een Noord-Hollands dorpje begin vorige eeuw. De roman Geen zee, maar water (2007) bespreekt het politieke spel rond de ontpoldering. Zijn laatste roman Vergeef ons onze zwakheid verscheen tien jaar geleden. Zijn boeken geven een prachtig, eigenzinnig beeld van het Hollandse (politieke) landschap. Veelal gezien door de ogen van outsiders, die vaak scherper kijken. Gijs IJlander heeft de Nederlandse literatuur verrijkt met een knap en eigenzinnig oeuvre, waarvoor wij dankbaar zijn en dat tot herlezen uitnodigt.
